عدس سبز

عدس با نام علمیLens esculinaris دانه ای خوراکی و از خانواده حبوبات است. که به طور گسترده در اروپا، آسیا و شمال آفریقا و به میزان کمی در غرب کره زمین کشت می‌شود. واژه عدس ریشه عربی دارد. در زبان فارسی معادل آن، مَرجُمَک و نسک و در زبان انگلیسی Lentil می باشد.
ارتفاع گیاه عدس در واریته های مختلف از 15 تا 45 سانتی متر متغیر می باشد. این گیاه به صورت بالا رونده و عمودی رشد می کند.
عدس یکی از قدیمی ترین محصولات کشاورزی دنیا و منشا آن جنوب غربی آسیا است. قدمت آن به 7000 سال پیش از میلاد حضرت مسیح می‌رسد.
عدس به دو دسته مهم سبز و قرمز تقسیم بندی می شود. عدس سبز عموما به شکل دانه کامل و عدس قرمز به شکل عدس کامل یا پوست کنده و دو لپه شده وجود دارد. عدس سبز به سه نوع درشت، متوسط و ریز دسته بندی می شود.
عدس پنجمین رتبه تولید حبوبات را در جهان دارد و بازده تولید آن از 850 تا 100 کیلوگرم در هر هکتار است. بر اساس گزارش FAO میانگین تولید جهانی عدس در بازه زمانی 2009 تا 2013 به 4.457 میلیون تن می رسد. این گیاه مقاوم به خشکی در سراسر جهان کشت می شود اما مهمترین کشورهای تولید کننده کانادا، ترکیه، آمریکا، استرلیا و هند می باشد که بیش از سه چهارم تولید جهان را شامل می شود.
مقدار پروتئین حبوباتی مانند عدس بیش از دو برابر غلات کامل مانند گندم، جو، جو دوسر و برنج می باشد. سومین منبع پروتئین (نسبت وزنی) در میان حبوبات و خشکبار است. میزان هضم پروتئین های حبوبات در بدن کم می باشد. عدس حاوی همه آمینو اسیدها ضروری می باشد اما مانند حبوبات دیگر آمینو اسیدهای سولفوردار آن محدود می باشد برای تکمیل همه ی آمینو اسیدهای این ماده خوراکی بهتر است آن را با مواد غذایی دیگری مانند برنج، ذرت، کاساوا و سیب زمینی مصرف گردد.همچنین منبع خوبی از کربوهیدرات های پیچیده، فیبر، ویتامین و مواد معدنی است. به طور کلی عدس حاوی21-31% پروتئین، 62-69% کربوهیدرات است. میزان انرژی هر ۱۰۰ گرم عدس خام 353 و عدس پخته 116 کالری می باشد. مطالعات نشان می دهد مصرف حبوبات مانند عدس خواص سلامتی بخش همچون کاهش بیماری های قلبی، سرطان، دیابت، پوکی استخوان، فشار خون بالا، اختلالات گوارشی و کاهش کلسترول دارد.